FMCG e-ticaret yani hızlı tüketim ürünlerinin çevrimiçi satışı, son birkaç yılda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ciddi bir dönüşüm yaşadı. NielsenIQ tarafından açıklanan 2022 yılı verilerine göre, pandemide hız kazanan online alışveriş alışkanlıkları kalıcı hale geldi ve 2023’te bu ivme daha da güçlendi. Özellikle Türkiye ve Orta Doğu ülkeleri, FMCG e-ticaret büyümesinde globalde öne çıkan bölgeler olarak dikkat çekiyor.
Bu büyümenin ardında yatan temel motivasyonlar arasında fiyat avantajı, geniş ürün yelpazesi, zamandan tasarruf gibi etkenler yer alıyor. NielsenIQ Tüketici Araştırmaları Direktörü Nur Serenli’ye göre, Türk online alışverişçileri bu üç faktöre özel önem veriyor. Ayrıca süpermarket gıda ürünleri, yemek siparişi, kişisel bakım ve giyim/ayakkabı gibi kategoriler çevrimiçi alışverişte en çok tercih edilen alanlar arasında.
2022 yılı itibarıyla, hızlı tüketim ürünlerinde çevrimiçi satışların toplam satışlar içindeki payı “yeni normal” koşullarda dengelendi ancak hâlâ offline satışlara kıyasla daha hızlı büyümeye devam ediyor. Bu da e-ticaretin sadece pandemi dönemiyle sınırlı bir trend olmadığını, kalıcı bir davranış modeline dönüştüğünü gösteriyor.
NielsenIQ Türkiye Genel Müdürü Didem Şekerel Erdoğan, 2023’ün ilk yarısında e-ticaretin bir önceki yıla göre %122 büyüdüğünü paylaştı. Bu olağanüstü artış, FMCG e-ticaret segmentinin daha da gelişeceğinin ve dijitalin geleneksel satış kanallarına göre daha çok fırsat sunduğunun kanıtı niteliğinde.
Türkiye ve Orta Doğu Büyümenin Yeni Lokomotifi
NielsenIQ Perakendeci Hizmetleri Orta Doğu ve Afrika E-Ticaret Direktörü Turan Konu, Türkiye’nin yanı sıra Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi ülkelerde de e-ticaretin hızlı geliştiğini belirtiyor. Özellikle bu pazarlarda gıda kategorisi başta olmak üzere birçok FMCG ürün grubu, offline satışları geride bırakacak şekilde büyüyor. Bu durum, çoklu kanal alışveriş alışkanlıklarının yaygınlaştığını gösteriyor.
Tüketicilerin yalnızca fiyat odaklı değil, aynı zamanda kolay ulaşım, daha fazla seçenek, hızlı teslimat gibi ihtiyaçlara yanıt aradığı görülüyor. Türkiye’de bu talebi karşılayan pazar yerleri, e-ticaret büyümesinde kritik rol oynuyor. 2022 itibarıyla, toplam çevrimiçi satışların üçte ikisi pazar yerlerinden gerçekleşmiş durumda.
Turan Konu’nun aktardığına göre, 2026 yılına kadar sosyal ticaretin de ciddi bir sıçrama yapması bekleniyor. 2022 yılında sosyal medya üzerinden yapılan e-ticaret satışları 992 milyar doları bulurken, bu rakamın 2026’da 2,9 trilyon dolara çıkması öngörülüyor. Türkiye gibi dijital tüketici davranışlarının hızla yayıldığı ülkelerde, bu tür satış kanallarının önemi her geçen gün artıyor.
FMCG E-Ticaretinde Yeni Dönemin 4 Ana Dinamiği
Didem Şekerel Erdoğan’a göre, FMCG e-ticaretindeki başarı dört temel prensibe dayanıyor: Bulunurluk, Derleme & Sunma, Yakınlık & Aciliyet ve Heyecan. Bu unsurlar, çoklu kanal müşteri deneyiminin yapı taşları olarak öne çıkıyor.
Bulunurluk; müşterinin aradığı ürünü gerek dijital gerekse fiziksel ortamda kolayca bulabilmesini kapsıyor. Bu noktada, stok yönetimi ve tedarik zinciri otomasyonları büyük önem taşıyor. Ürün bulunurluğu, alışveriş kararlarını doğrudan etkiliyor.
Derleme & Sunma, tüketicinin ilgisini çekecek şekilde ürünlerin kategorize edilmesi ve kullanıcı dostu arayüzlerle sunulmasını ifade ediyor. Özellikle online platformlarda, sade ve hızlı navigasyon sunan siteler, daha fazla etkileşim ve satış getiriyor.
Yakınlık & Aciliyet, hızlı teslimat uygulamalarıyla doğrudan bağlantılı. Her ne kadar 2022’de bu hizmetlerin kullanımında bir düşüş yaşansa da, tüketicinin hala “hızlı teslimat” beklentisi güçlü.
Heyecan, özel kampanya dönemlerinde tetikleniyor. Sevgililer Günü, Okula Dönüş, 11.11 ve Cuma İndirimleri gibi dönemlerde satışlar dikkat çekici şekilde artıyor. NielsenIQ, 11.11 kampanyasında en çok satan kategorilerin Dekoratif Kozmetik, Türk Kahvesi, Cilt Bakım ve Çamaşır Deterjanları olduğunu paylaşıyor.
Bu dört eksen, hem üretici hem de perakendeci açısından stratejik birer rehber niteliğinde. Müşterinin dijitaldeki beklentilerini doğru analiz eden markalar, FMCG e-ticaretinden daha fazla pay alabiliyor.
Abonelik Modelleri: Sadakatin Yeni Yolu
Geleneksel satış modellerine alternatif olarak gelişen abonelik sistemleri, özellikle FMCG e-ticaretinde büyüyen bir alan haline geldi. Abonelik sayesinde tüketici, düzenli olarak tükettiği ürünleri belirli aralıklarla otomatik olarak temin edebiliyor. Bu durum, hem alışverişi kolaylaştırıyor hem de markalar için sürdürülebilir gelir modeli sağlıyor.
NielsenIQ’ya göre, abonelik hizmetlerinin büyüklüğü 2022’de 120 milyar dolara ulaşmışken, 2026’da 904 milyar doları geçmesi bekleniyor. Bu büyük potansiyel, Türkiye gibi gelişmekte olan pazarlarda henüz tam anlamıyla değerlendirilmiş değil.
Şirketler için fırsat yalnızca ürün satmak değil, aynı zamanda yenileme ihtiyacı, erişim kolaylığı ve kişiselleştirilmiş öneriler ile uzun vadeli müşteri bağlılığı yaratmak. Özellikle kişisel bakım ve temizlik ürünlerinde bu model oldukça başarılı uygulanıyor.
FMCG E-Ticaretinde Fırsatlar Büyüyor
Türkiye’de FMCG e-ticaret sektörü, 2023 yılı itibarıyla olgunluk evresine geçerken aynı zamanda yeni büyüme alanları da barındırıyor. Dijital kanalların etkin kullanımı, çoklu kanal stratejileri, pazar yeri optimizasyonu, sosyal ticaretin entegrasyonu ve abonelik servisleri gibi unsurlar, markaların öncelikli gündeminde olmalı.
NielsenIQ verileri, Türkiye’nin bu alanda bölgesel liderliğe oynadığını gösteriyor. Dolayısıyla hem yerel hem global markalar için Türkiye pazarı, dikkatle takip edilmesi gereken bir fırsat haritası sunuyor.
Benzer içeriklere buradan ulaşabilirsiniz.
