Yapılan araştırmalar ve çalışmalar, son dönemlerde “bitkiler ses çıkarır mı” sorusunu merak edednlerin sayısını artırdı. Domates ve tütün bitkileri üzerinde yapılan deneylerle, araştırmacılar bitkilerin stres altındayken insan kulağının duyamayacağı ultrasonik sesler çıkardığını keşfetti. Susuzluk ya da kesilme gibi durumlarda bitkiler, baloncuk patlamasına benzeyen sesler yayabiliyor.
İsrail’deki Tel Aviv Üniversitesi’nde yürütülen bu araştırma, bitkilerin iç dünyasına dair bugüne dek duyulmamış bir pencere açıyor.
Bitkiler Ses Çıkarır mı?: Mikrofonla Dinlenen Bitkiler
Araştırma kapsamında bitkiler önce ses geçirmez odalarda, ardından seralarda özel mikrofonlarla kayda alındı. Elde edilen veriler, stres altındaki bitkilerin saatte 30-50 kez arasında ses çıkardığını gösterdi. Bu sesler 5 metre mesafeden bile tespit edilebiliyor.
Ancak bu sesleri duymak için özel cihazlar gerekiyor; çünkü frekanslar ultrasonik aralıkta. Yani insanlar duyamıyor ama böcekler, diğer bitkiler ve bazı hayvanlar bu sesleri algılayabiliyor olabilir.
Bu Seslerin Evrimsel Anlamı Ne Olabilir?
Araştırmayı yürüten evrimsel biyolog Lilach Hadany, bu seslerin doğal ortamda bir tür iletişim ya da uyarı sinyali işlevi görebileceğini düşünüyor. Örneğin bir güve, yumurtlayacağı bitkinin stres altında olduğunu bu seslerden anlayarak farklı bir bitkiyi tercih edebilir.
Bu da doğada, ses tabanlı bir etkileşim ağı olduğunu düşündürüyor.
Makine Öğrenimiyle Tarımsal Dinleme Mümkün Mü?
Araştırma yalnızca sesin varlığını tespit etmekle kalmadı. Aynı zamanda bir makine öğrenimi algoritması sayesinde; seslerin kesilmeden mi yoksa susuzluktan mı kaynaklandığı da tespit edildi.
Bu, gelecekte tarım alanlarında bitkilerin “dili”ni anlayabilen sensör sistemlerinin kullanılabileceği anlamına geliyor. Böylece çiftçiler, bitkiler suya ya da bakıma ihtiyaç duyduğunda bunu duyarak öğrenebilecek.
Tarımda Sessiz Devrim Başlıyor mu?
Araştırmada ayrıca mısır, buğday, üzüm ve kaktüsler gibi farklı bitkiler de incelendi. Tüm bu bitkiler, stresli olduklarında benzer ultrasonik sesler çıkarıyor. Bu da olgunun genelgeçer bir biyolojik tepki olabileceğini düşündürüyor.
Hadany’ye göre artık asıl soru şu:
“Bitkiler ses çıkarıyor. Peki, kim dinliyor?”
Bitkiler Sandığımızdan Daha “Canlı” Olabilir
Bu çalışma, bitkilerin yalnızca pasif canlılar değil; çevreleriyle etkileşim kuran, belki de iletişim kurabilen varlıklar olduğunu düşündürüyor. Gelecekte bu sesleri duyan ve anlamlandıran akıllı sistemlerle, daha verimli, sürdürülebilir ve hassas tarım uygulamaları mümkün olabilir.
İçinde yaşadığımız doğayı biraz daha sessizce, ama dikkatle dinlemeye hazır mıyız?
Benzer konular için tıklayın.
